Huỳnh Thanh Điền
Trường Đại học Nguyễn Tất Thành
Tóm tắt:
Bài viết phân tích nghịch lý trung tâm của tiến trình hiện đại hóa: con người mở rộng sản xuất và gia tăng tiện nghi nhằm nâng cao chất lượng sống, nhưng chính quá trình này lại tạo ra những gánh nặng mới đối với môi trường, xã hội và tâm lý con người. Dựa trên các lý thuyết về xã hội rủi ro, tiêu hao năng lượng trong kinh tế và giới hạn sinh thái của tăng trưởng, nghiên cứu chỉ ra cơ chế hình thành chuỗi hệ lụy nối tiếp, nơi các giải pháp công nghệ và hạ tầng được triển khai để khắc phục hậu quả nhưng lại tiếp tục tạo ra rủi ro mới. Bài viết đồng thời chỉ ra sự gia tăng bất bình đẳng số và áp lực thích ứng trong bối cảnh chuyển đổi sang công nghệ số, qua đó đặt vấn đề về việc xã hội hiện đại thiếu một mô hình rõ ràng cho mục tiêu cuối cùng của phát triển. Từ phân tích này, nghiên cứu đề xuất cần tái định nghĩa tiện nghi, vượt lên tiêu chuẩn tiêu thụ vật chất để hướng tới một mô hình phát triển hài hòa hơn, dựa trên cân bằng sinh thái, công bằng xã hội và năng lực phản tư của con người.
Từ khóa: Nghịch lý tiện nghi; xã hội rủi ro; entropy kinh tế; phát triển bền vững; bất bình đẳng số; hiện đại hóa; giới hạn tăng trưởng; công nghệ số.
Huỳnh Thanh Điền. (2025). Nghịch lý phát triển: Khi tiện nghi mở rộng nhưng gánh nặng xã hội gia tăng. Zenodo. https://doi.org/10.5281/zenodo.17739058
