TS HUỲNH THANH ĐIỀN

Trong quý I/2025, kinh tế Mỹ bất ngờ tăng trưởng âm 0,3%, đánh dấu lần đầu tiên GDP sụt giảm kể từ sau đại dịch COVID-19. Nguyên nhân chủ yếu của sự suy giảm này đến từ các chính sách kinh tế gây tranh cãi của chính quyền Tổng thống Donald Trump, đặc biệt là chiến lược thương mại và chính sách thuế quan cứng rắn với Trung Quốc.

Ngay từ đầu năm, chính quyền Trump đã áp dụng mức thuế quan kỷ lục đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, trong nỗ lực được gọi là "tái thiết sản xuất nội địa". Tuy nhiên, thay vì thúc đẩy công nghiệp Mỹ, quyết định này đã khiến các doanh nghiệp Mỹ ồ ạt nhập khẩu hàng hóa trước thời điểm thuế có hiệu lực, dẫn đến thâm hụt thương mại lớn nhất trong lịch sử. Chỉ riêng yếu tố thương mại đã khiến GDP quý I mất tới 4,8 điểm phần trăm – một con số chưa từng có kể từ Thế chiến II. Nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ rơi vào tình trạng khủng hoảng nguồn cung, không kịp điều chỉnh chuỗi cung ứng trong bối cảnh chi phí sản xuất và giá nguyên liệu leo thang.

Song song đó, chính sách thu hẹp chi tiêu công và cắt giảm ngân sách liên bang của chính quyền Trump cũng tác động tiêu cực đến tăng trưởng. Việc giảm mạnh ngân sách cho các cơ quan nghiên cứu, y tế và giáo dục không chỉ làm suy yếu dịch vụ công mà còn triệt tiêu nhiều động lực đổi mới và phát triển dài hạn.

Chi tiêu tiêu dùng – động lực chính của nền kinh tế Mỹ – cũng giảm tốc mạnh, chỉ còn tăng 1,8% trong quý I, thấp hơn nhiều so với mức 3,3% của quý trước. Người tiêu dùng Mỹ trở nên thận trọng hơn khi đối mặt với chi phí sinh hoạt gia tăng, lãi suất cao và một môi trường kinh tế thiếu ổn định. Chỉ số niềm tin tiêu dùng giảm mạnh cho thấy tâm lý bất an lan rộng trong xã hội.

Tình trạng lạm phát dai dẳng, với chỉ số PCE tăng 3,4% – vượt xa mục tiêu của Cục Dự trữ Liên bang, buộc Fed phải duy trì lãi suất ở mức cao. Điều này càng bóp nghẹt sức mua và làm chậm lại các hoạt động đầu tư, đặc biệt trong lĩnh vực bất động sản và sản xuất.

Tổng hợp các yếu tố trên cho thấy, sự suy giảm kinh tế của Mỹ trong quý I không chỉ là phản ứng tạm thời của thị trường mà là hệ quả trực tiếp từ các quyết định chính sách mang tính ngắn hạn và đối đầu của chính quyền Trump. Nếu không có sự điều chỉnh kịp thời, nền kinh tế Mỹ có thể phải đối mặt với nguy cơ suy thoái sâu hơn trong những quý tới.